මේ වසරේ බදු අඩුවක් නෑ – IMF රජයට කෙරෙන දැඩි අනතුරු ඇඟවීම
2025 වසර තුළ ශ්රී ලංකා රජය කිසිදු බදු සහනයක් හෝ බදු අඩු කිරීමක් සිදු නොකළ යුතු බව ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදල (IMF) විසින් රජයට දැඩි ලෙස උපදෙස් දී ඇති බව විශ්වාසදායක රජයේ ආරංචි මාර්ග හෙළි කරයි. මෙම උපදෙස් ලබා දී ඇත්තේ රජයේ ආර්ථික ප්රතිපත්ති, රාජ්ය ආදායම් ඉලක්ක සහ ආර්ථික ස්ථාවරත්වය තහවුරු කිරීම සම්බන්ධයෙන් IMF නිලධාරීන් සහ ශ්රී ලංකා රජයේ ජ්යෙෂ්ඨ නිලධාරීන් අතර පැවති සවිස්තරාත්මක සාකච්ඡාවලදී ය.
පසුගිය දිනවල පැවති මෙම සාකච්ඡාවලදී, විදුලි බිල් ගාස්තු 15%කින් ඉහළ දැමීම, රාජ්ය ආදායම් ඉලක්ක සම්පූර්ණ කිරීම, සහ රටේ ආර්ථික ස්ථාවරත්වය ආරක්ෂා කිරීම සම්බන්ධයෙන් විශේෂ අවධානය යොමු වී ඇත.
IMF නිලධාරීන් අවධාරණය කර ඇත්තේ, බදු අඩු කිරීම වැනි පියවරයන් රජයේ ආදායම් ඉලක්කවලට ඍණාත්මක බලපෑමක් එල්ල කළ හැකි බවත්, එය ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික ප්රතිසංස්කරණ ක්රියාවලියට බාධාවක් විය හැකි බවත් ය. මෙම උපදෙස් රජයට නැවතත් තහවුරු කරමින්, IMF නිලධාරීන් රජයේ මූල්ය ප්රතිපත්තිවල දැඩි විනයක් පවත්වා ගැනීමේ වැදගත්කම පෙන්වා දී ඇත.
ණය පහසුකම සහ කොන්දේසි
ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදල විසින් ශ්රී ලංකාවට ලබා දෙන ඊළඟ විස්තීර්ණ ණය පහසුකම (Extended Fund Facility - EFF) ලබා ගැනීම සඳහා රජය විසින් දැඩි කොන්දේසි කිහිපයක් සපුරාලිය යුතු ය. මෙම කොන්දේසි අතර පහත කරුණු ඇතුළත් වේ..
- බදු ආදායම් ඉහළ නැංවීම: බදු අඩු කිරීමකින් තොරව, රජයේ ආදායම් ඉලක්ක සම්පූර්ණ කිරීමට කටයුතු කිරීම.
- රාජ්ය වියදම් පාලනය: රජයේ වියදම් කාර්යක්ෂමව කළමනාකරණය කිරීම සහ අනවශ්ය වියදම් අවම කිරීම.
- ආර්ථික ප්රතිසංස්කරණ: රාජ්ය ආයතනවල කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීම, විනිවිදභාවය වැඩි කිරීම, සහ ආර්ථික ස්ථාවරත්වය සඳහා ව්යුහාත්මක ප්රතිසංස්කරණ ඉදිරියට ගෙන යාම.
- ආදායම් ඉලක්ක සපුරා ගැනීම: විදුලි බිල් ගාස්තු ඉහළ දැමීම වැනි පියවරයන් තුළින් රජයේ ආදායම් ඉලක්ක සපුරා ගැනීම.
IMF හි මෙම කොන්දේසි ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික ස්ථාවරත්වය සහ ණය ගෙවීමේ හැකියාව තහවුරු කිරීමේ අරමුණ ඇතිව ඉදිරිපත් කර ඇත. රජය මෙම කොන්දේසි පිළිපැදීමට එකඟ වී ඇති බව ආරංචි මාර්ග පවසයි.
විදුලි බිල් ගාස්තු ඉහළ දැමීම
විදුලි බිල් ගාස්තු 15%කින් ඉහළ දැමීම මෙම සාකච්ඡාවලදී විශේෂයෙන් සාකච්ඡාවට ලක්ව ඇති අතර, මෙය රජයේ ආදායම් ඉලක්ක සපුරා ගැනීමට ගත් එක් පියවරකි. මෙම ගාස්තු ඉහළ දැමීම ජනතාව අතර යම් අප්රසාදයක් ඇති කර තිබුණද, IMF විසින් එය අනුමත කර ඇති අතර, එය රටේ ආර්ථික ස්ථාවරත්වය සඳහා අත්යවශ්ය බව පෙන්වා දී ඇත. මෙම ගාස්තු ඉහළ දැමීම රජයේ ආදායම් වැඩි කිරීමට සහ රාජ්ය මූල්ය ශක්තිමත් කිරීමට උපකාරී වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.
ආර්ථික බලපෑම් සහ අභියෝග
IMF හි උපදෙස් සහ කොන්දේසි ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික පුනරුත්ථාපනය සඳහා තීරණාත්මක වන අතර, එම කොන්දේසි පිළිපැදීම රජයට දැඩි අභියෝගයක් වනු ඇත. බදු ආදායම් ඉහළ නැංවීම, වියදම් පාලනය, සහ ප්රතිසංස්කරණ ඉදිරියට ගෙන යාම යනාදිය ජනතාවගේ ජීවන වියදමට බලපෑම් එල්ල කළ හැකි වුවත්, මෙම පියවරයන් රටේ දිගුකාලීන ආර්ථික ස්ථාවරත්වය සහ ණය ගෙවීමේ හැකියාව තහවුරු කිරීමට උපකාරී වනු ඇතැයි IMF අපේක්ෂා කරයි.
නිගමනය
ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික ප්රතිසංස්කරණ ක්රියාවලිය තුළ IMF හි මූල්ය ආධාර ලබා ගැනීම ඉතා වැදගත් වන අතර, එම ආධාර ලබා ගැනීමට රජය විසින් IMF හි කොන්දේසි සපුරාලිය යුතු ය. බදු අඩු නොකිරීම, ආදායම් ඉලක්ක සපුරා ගැනීම, සහ ආර්ථික ප්රතිසංස්කරණ ඉදිරියට ගෙන යාම තුළින් ශ්රී ලංකාවට ආර්ථික ස්ථාවරත්වයක් කරා යාමට හැකිවනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. එහෙත්, මෙම ක්රියාවලිය ජනතාවට යම් බලපෑමක් එල්ල කළ හැකි බැවින්, රජය විසින් ඒ සම්බන්ධයෙන් සමබර ආකාරයකින් කටයුතු කිරීම අත්යවශ්ය වේ.
