ගාසා තීරයේ සාම සැලැස්මකට එකඟ වේ - ට්රම්ප් සහ නෙතන්යාහු හමාස් වෙත අනතුරු ඇඟවීමක්
අමෙරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්රම්ප් මහතා සහ ඊශ්රායල අග්රාමාත්ය බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු මහතා, ගාසා තීරයේ යුද්ධය අවසන් කිරීමේ නව එක්සත් ජනපද සමාජෝචිත සාම සැලැස්මකට එකඟ වූ බව ප්රකාශ කර ඇති අතර, හමාස් සංවිධානයට එයට එකඟ වන ලෙස අනතුරු ඇඟවීමක්ද කර ඇත.
එම සැලැස්ම මගින් හමුදා මෙහෙයුම් වහාම නවතීමට යෝජනා කර ඇති අතර, පැය 72ක් ඇතුළත ඊශ්රායල ප්රාණ ඇපකරුවන් 20ක් නිදහස් කිරීමද ඇතුළත් ය. මෙම සැලැස්මට එකඟ නොවන්නේ නම්, එක්සත් ජනපදය ඊශ්රායලයට හමාස් විනාශ කිරීමට "සම්පූර්ණ සහාය" දෙනු ඇති බව ට්රම්ප් මහතා අවධාරණය කළේය.
ධවල මන්දිරය විසින් හමාස් සංවිධානයට යෝජනාවන් 20ක් (හෝ 21ක් ලෙස සමහර වාර්තාවල සඳහන්) ඇතුළත් ලේඛනයක් ඉදිරිපත් කර ඇති අතර, එහිදී ගාසාවේ යුද්ධය වහාම අවසන් කිරීම, ඇපකරුවන් සියලුදෙනා නිදහස් කිරීම, හමාස් හමුදා ශක්ති විනාශ කිරීම, ඊශ්රායල හමුදාවන්ගේ ක්රමානුකූල ඉවත්වීම, ගාසාවේ තාවකාලික ආණ්ඩුවක් ස්ථාපිත කිරීම සහ පළස්තීන රාජ්යයකට මාර්ගයක් සැලසීම ඇතුළත් ය.
සැලැස්මේ ප්රධාන අංග:
ඇපකරු විනිමය: හමාස් විසින් ගාසාවේ තබාගත් ඊශ්රායල ඇපකරුවන් සියලුදෙනා (ජීවත්වන සහ මියගිය) නිදහස් කිරීම. ඊශ්රායලය විසින් පළස්තීන ගාරුවන් 2,000කට ආසන්න ප්රමාණයක් නිදහස් කිරීම.
හමාස් විනාශය: හමාස් හමුදා ශක්ති විනාශ කිරීම සහ ගාසාවේ තාවකාලික ආණ්ඩුවකට හමාස් සම්බන්ධතාවයක් නොමැතිකම.
ආධාර සහ පුනර්නිර්මාණය: ගිවිසුම් එකඟතාව මත වහාම ගාසාවට සම්පූර්ණ ආධාර යැවීම, යටිතල පහසුකම් (ජලය, විදුලිය, ජලාශය) පුනර්නිර්මාණය.
අධීක්ෂණය: ට්රම්ප් මහතා ප්රධානත්වය තහවුරු කරන "පාක්ෂික මණ්ඩලයක්" (Board of Peace) මගින් ගාසාවේ තාවකාලික ආණ්ඩුව අධීක්ෂණය කිරීම; එහිදී බ්රිතාන්ය හිටපු අගමැති ටොනි බ්ලෙයාර් ද සම්බන්ධ වීමට එකඟ වී ඇත.
හමාස් සාමාජිකයින්: සාමයට එකඟ වූ හමාස් සාමාජිකයින්ට පරාණාමය (amnesty) ලබාදීම හෝ ගාසාවෙන් ආරක්ෂිතව ඉවත්වීමේ මාර්ගයක් සැලසීම.
මෙම සාකච්ඡාවන් ට්රම්ප්-නෙතන්යාහු හමුවීමේදී ඊයේ (29) ධවල මන්දිරයේදී සිදුවූ අතර, ට්රම්ප් මහතා පවසා ඇත්තේ "ඉතා ඉතා සමීපයි, සමීපයෙන් ඔබ්බට" යනුවෙනි. නෙතන්යාහු මහතා සැලැස්ම "අපගේ යුද්ධ ඉලක්ක සාක්ෂාත් කරගන්නා" බවත්, හමාස් එය ප්රතික්ෂේප කළහොත් ඊශ්රායලය "සුලු මාර්ගයෙන් හෝ දුෂ්කර මාර්ගයෙන්" යුද්ධය අවසන් කරනු ඇති බවත් ප්රකාශ කළේය.
කටාර් සහ ඊජිප්තු නිලධාරීන් හමාස් නායකයින්ට ඩෝහාවේදී මෙම සැලැස්ම ඉදිරිපත් කර ඇති අතර, හමාස් එය "ගැඹුරින් පරීක්ෂා කරනු ඇත" යැයි ප්රකාශ කර ඇත. නමුත් හමාස්ගේ එකඟතාවය තවමත් අනිශ්චිතය.
මෙම සැලැස්ම 2023 ඔක්තෝබර් 7 ආරම්භ වූ ගාසා යුද්ධයේ දෙවන වර්ෂගත වීමට ඉස්සරහ සිදුවන අතර, එහිදී ඊශ්රායලයේ 1,200කට ආසන්න පිරිසක් මියගොස් 251ක් ඇපකරුවන් ලෙස ගෙන ගොස් ඇති බව ඊශ්රායල සඳහන් කරයි. ගාසා සෞඛ්ය අමාත්යාංශයට අනුව, පළස්තීනයන් 66,000කට වැඩි පිරිසක් මියගොස් ඇත.