ඉස්සරහට ලංකාවේ ආර්ථිකේ වලපල්ලේ ලෝක බැංකුවම කියයි
ලෝක බැංකුවේ නවතම ආර්ථික වාර්තාවට අනුව, 2025 වසරේ ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධන වේගය 3.5% දක්වා පහත වැටෙනු ඇතැයි අනාවැකි පළ කර ඇත. මෙම වාර්තාව පෙන්වා දෙන්නේ, 2026 සහ 2027 වසරවලදී මෙම ආර්ථික වර්ධන වේගය තව දුරටත් 3.1% දක්වා අඩුවනු ඇති බවයි. ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථිකය මුහුණ දෙන දැඩි අභියෝග, ව්යුහාත්මක ගැටලු, සහ ගෝලීය ආර්ථික තත්ත්වයන් මෙම පහත වැටීමට ප්රධාන හේතු ලෙස ලෝක බැංකුව හඳුනාගෙන ඇත.
ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික අභියෝග
ලෝක බැංකුව පවසන පරිදි, ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධනයට බලපා ඇති ප්රධාන හේතු කිහිපයක් ඇත:
- ආර්ථික අර්බුදය: ශ්රී ලංකාව පසුගිය වසරවල මුහුණ දුන් දැවැන්ත ආර්ථික අර්බුදය රටේ ආර්ථික ප්රගතියට බරපතල බලපෑමක් එල්ල කර ඇත. ඉහළ ණය බර, විදේශ විනිමය හිඟය, සහ උද්ධමනය වැනි ගැටලු මෙම අර්බුදය තීව්ර කර ඇත.
- ව්යුහාත්මක ගැටලු: රාජ්ය ආයතනවල අකාර්යක්ෂමතාව, ආර්ථික ප්රතිසංස්කරණවල ප්රමාදයන්, සහ දුර්වල ප්රතිපත්ති ක්රියාත්මක කිරීම ආර්ථික වර්ධනයට බාධාවක් වී ඇත.
- ගෝලීය ආර්ථික තත්ත්වයන්: ගෝලීය වෙළඳපොළවල අස්ථාවරත්වය, ඉන්ධන හා ආහාර මිල ඉහළ යාම, සහ ජාත්යන්තර ආර්ථික අවිනිශ්චිතභාවය ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථිකයට අතිරේක බලපෑම් එල්ල කර ඇත.
මෙම සාධක හේතුවෙන්, ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථිකය ඉදිරි වසර කිහිපය තුළ සාපේක්ෂව මන්දගාමී වර්ධනයක් පෙන්නුම් කරනු ඇතැයි ලෝක බැංකුව අනාවැකි පළ කරයි. එහෙත්, රජය විසින් ආර්ථික ප්රතිසංස්කරණ සහ ව්යුහාත්මක වෙනස්කම් කඩිනමින් ක්රියාත්මක කළහොත්, මෙම අභියෝගවල බලපෑම අවම කළ හැකි බව ලෝක බැංකුව පෙන්වා දෙයි.
ඉන්දියාවේ ආර්ථික වර්ධනය
ලෝක බැංකුවේ වාර්තාවට අනුව, ශ්රී ලංකාවේ අසල්වැසි රාජ්යය වන ඉන්දියාව 2025-26 වසරවල 6.3%ක ආර්ථික වර්ධන වේගයක් අත්කර ගනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. ඉන්දියාවේ ආර්ථිකයේ ශක්තිමත් ව්යුහය, විශාල ගෝලීය වෙළඳපොළ ඒකාබද්ධතාව, සහ ආර්ථික ප්රතිසංස්කරණවල සාර්ථකත්වය මෙම ඉහළ වර්ධන වේගයට හේතු වී ඇත. ශ්රී ලංකාවට සාපේක්ෂව ඉන්දියාවේ ආර්ථිකය ඉදිරි වසරවලදී ස්ථාවර හා ඉහළ වර්ධනයක් පෙන්නුම් කරනු ඇතැයි ලෝක බැංකුවේ විශ්ලේෂණයෙන් හෙළි වේ.
ශ්රී ලංකාවට බලපාන ගෝලීය හා දේශීය සාධක
ලෝක බැංකුවේ වාර්තාව පෙන්වා දෙන පරිදි, ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධනයට බලපා ඇති ගෝලීය හා දේශීය සාධක ගණනාවක් තිබේ:
- ගෝලීය ආර්ථික අවිනිශ්චිතභාවය: ගෝලීය වෙළඳපොළවල උච්චාවචනය, ඉන්ධන හා ආහාර මිල ඉහළ යාම, සහ ජාත්යන්තර මූල්ය වෙළඳපොළවල අස්ථාවරත්වය ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථිකයට බලපෑම් එල්ල කර ඇත.
- විදේශ විනිමය හිඟය: ශ්රී ලංකාවේ විදේශ විනිමය සංචිතවල හිඟය ආනයනික භාණ්ඩ හා සේවා සඳහා ගෙවීම් කිරීමේ හැකියාව සීමා කර ඇත.
- උද්ධමනය සහ ජීවන වියදම: ඉහළ උද්ධමනය හේතුවෙන් ජනතාවගේ ජීවන වියදම ඉහළ ගොස් ඇති අතර, එය ආර්ථික අස්ථාවරත්වය තීව්ර කර ඇත.
- දේශපාලන හා ප්රතිපත්තිමය අවිනිශ්චිතභාවය: දේශපාලන තත්ත්වයන් හා ප්රතිපත්තිමය තීරණවල ප්රමාදයන් ආර්ථික ප්රතිසංස්කරණවල ක්රියාත්මක කිරීමට බාධාවක් වී ඇත.
ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික වර්ධනය යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම සඳහා ලෝක බැංකුව විසින් යෝජනා කර ඇති ප්රධාන පියවරයන් කිහිපයක් ඇත:
- ව්යුහාත්මක ප්රතිසංස්කරණ: රාජ්ය ආයතනවල කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීම, විනිවිදභාවය වැඩි කිරීම, සහ ආර්ථික ව්යුහය ශක්තිමත් කිරීම.
- බදු ආදායම් ඉහළ නැංවීම: රජයේ ආදායම් ඉලක්ක සපුරා ගැනීම සඳහා බදු ආදායම් වැඩි කිරීම.
- අපනයන ප්රවර්ධනය: අපනයන ක්ෂේත්රය ශක්තිමත් කිරීම තුළින් විදේශ විනිමය ඉපැයීම වැඩි කිරීම. ආයෝජන ආකර්ෂණය: ගෝලීය හා දේශීය ආයෝජකයින් ආකර්ෂණය කිරීමට ආර්ථික පරිසරය ශක්තිමත් කිරීම.
ලෝක බැංකුවේ අනාවැකිවලට අනුව, ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථිකය ඉදිරි වසර කිහිපය තුළ මන්දගාමී වර්ධනයක් පෙන්නුම් කරනු ඇත. එහෙත්, රජය විසින් ආර්ථික ප්රතිසංස්කරණ කඩිනමින් ක්රියාත්මක කිරීම, රාජ්ය ආදායම් ඉහළ නැංවීම, සහ ගෝලීය ආර්ථික තත්ත්වයන්ට ගැලපෙන ප්රතිපත්ති ගනු ඇත්නම්, මෙම අභියෝගවල බලපෑම අවම කළ හැකි ය. ඉන්දියාවේ ආර්ථික සාර්ථකත්වය ශ්රී ලංකාවට ආදර්ශයක් විය හැකි අතර, රජය විසින් ගන්නා ඉදිරි පියවර මත ශ්රී ලංකාවේ ආර්ථික අනාගතය රඳා පවතිනු ඇත.
