යුනයිටඩ් පෙට්‍රෝලියම් සමාගම ලංකාවෙන් සම්පූර්ණයෙන් ඉවත් වෙයි

2024 අගෝස්තු මාසයේදී ශ්‍රී ලංකාවේ ඉන්ධන වෙළෙඳපොළට ඇතුළු වූ ඕස්ට්‍රේලියාවේ බලශක්ති ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රමුඛතම සමාගමක් වන යුනයිටඩ් පෙට්‍රෝලියම් සමාගම, නිල වශයෙන් මෙරටින් සම්පූර්ණයෙන් ඉවත් වී ඇති බව ලංකා ඛනිජ තෙල් නීතිගත සංස්ථාවේ (CPC) කළමනාකාර අධ්‍යක්ෂ ආචාර්ය මයුර නෙත්තිකුමාරගේ මහතා ඩේලි එෆ්ටී (Daily FT) පුවත්පතට ප්‍රකාශ කර ඇත.

මෙම ඉවත්වීම සම්බන්ධයෙන් යුනයිටඩ් පෙට්‍රෝලියම් සමාගම විසින් මාස තුනකට පෙර එනම් 2024 මැයි මාසයේදී CPC වෙත දැනුම් දී ඇති බවද ඔහු සඳහන් කළේය.

ලිට්‍රෝ ගෑස් මිල ගැන දැනුම්දීමක්

යුනයිටඩ් පෙට්‍රෝලියම් සමාගම පවසා ඇත්තේ, ශ්‍රී ලංකාවේ වෙළෙඳපොළ ප්‍රමාණය බලාපොරොත්තු වූ ලාභය ලබා ගැනීමට තරම් ප්‍රමාණවත් නොවන බවත්, මෙහෙයුම් පවත්වාගෙන යාමට ඇති ක්‍රියාත්මක පරිසරය පිළිබඳව තමන් සෑහීමකට පත් නොවන බවත් ය.

මෙම "මෙහෙයුම් තත්ත්වයන්" පිළිබඳ අසතුටට හේතුව ලෙස, ශ්‍රී ලංකාවේ ඉන්ධන වෙළෙඳපොළේ පවතින මිල ගණන් නියම කිරීමේ යාන්ත්‍රණය, රෙගුලාසි සහ ආයෝජන බාධක ආදිය බලපා ඇති බව විශ්ලේෂකයෝ පෙන්වා දෙති.

වසන්ත කරන්නාගොඩගේ පොතටත් එක්සත් රාජධානියෙන් වාරණයක්

යුනයිටඩ් පෙට්‍රෝලියම් සමාගම මෙරටින් ඉවත් වීමත් සමඟ, එම සමාගම සමඟ ගිවිසුම් අත්සන් කර තිබූ ඉන්ධනහල් 64 නැවතත් ලංකා ඛනිජ තෙල් නීතිගත සංස්ථාවේ (CPC) කළමනාකාරිත්වය යටතට පත් කර ගැනීමට පියවර ගෙන ඇති බව ආචාර්ය නෙත්තිකුමාරගේ මහතා ප්‍රකාශ කළේය.

මෙම ඉන්ධනහල් 2024 දෙසැම්බර් මාසයේ සිට CPC විසින් භාර ගෙන ඇති අතර, ඉන්ධන සැපයුම්වල බාධාවක් ඇති නොවන පරිදි කටයුතු සම්පාදනය කර ඇති බවත් ඔහු වැඩිදුරටත් සඳහන් කළේය.

මෙම ඉවත්වීම විශේෂයෙන් කැපී පෙනෙන්නේ යුනයිටඩ් පෙට්‍රෝලියම් සමාගමේ ප්‍රථම විදේශ ව්‍යාපාරික ව්‍යාප්තිය ශ්‍රී ලංකාව තුළ සිදු වූ බැවිනි. 2024 අගෝස්තු මාසයේදී ආයෝජන මණ්ඩලය (BOI) හරහා 20 වසරක බලපත්‍රයක් යටතේ ඇමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 27.5ක ආයෝජනයක් සමඟ මෙරටට ඇතුළු වූ යුනයිටඩ් පෙට්‍රෝලියම්, ඉන්ධන ආනයනය, ගබඩා කිරීම, සහ විකිණීම ඇතුළුව ඉන්ධන වෙළෙඳපොළ තුළ නවීකරණයක් ඇති කිරීමට සහ සුවපහසු සිල්ලර වෙළෙඳසැල් ආකෘතියක් හඳුන්වා දීමට සැලසුම් කර තිබුණි.

මෙව්වනම් හොද වැඩ - කෙහෙල්බද්දර පද්මේ ඇතුළු සෙට් එක අල්ලපු පොලීසියට උපහාර

යුනයිටඩ් පෙට්‍රෝලියම් 2024 අගෝස්තු මාසයේදී ශ්‍රී ලංකාවේ ඉන්ධන වෙළෙඳපොළට ඇතුළු වූයේ ඉන්දියානු තෙල් සමාගම (LIOC), චීනයේ සිනොපෙක් (Sinopec), සහ එක්සත් ජනපදයේ ආර්එම් පාර්ක්ස්-ෂෙල් (RM Parks-Shell) යන සමාගම් සමඟ එක්ව, රජයේ ඉන්ධන වෙළෙඳපොළ ලිබරල් කිරීමේ වැඩපිළිවෙළ යටතේ ය. මෙම ලිබරල්කරණ වැඩපිළිවෙළ තුළින් CPC හි ඒකාධිකාරය බිඳ දැමීම, ඉන්ධන සැපයුම් ස්ථායිතාව තහවුරු කිරීම සහ විදේශ ඍජු ආයෝජන (FDI) ආකර්ෂණය කිරීම බලාපොරොත්තු වූ නමුත්, යුනයිටඩ් පෙට්‍රෝලියම් හි ඉවත්වීම මෙම බලාපොරොත්තුවලට බාධාවක් වී ඇත.

මෙම ඉවත්වීමත් සමඟ, යුනයිටඩ් පෙට්‍රෝලියම් සමාගම සමඟ ගිවිසුම් අත්සන් කර තිබූ ඉන්ධනහල් 150න් 64ක් පමණක් ක්‍රියාත්මක වූ බවත්, ඉතිරි ඉන්ධනහල් හිමිකරුවන් සමාගමේ විශ්වසනීයත්වය පිළිබඳ සැකයෙන් ගිවිසුම් අත්සන් කිරීමෙන් වැළකී සිටි බවත් ඉන්ධනහල් හිමියන්ගේ සංගමයේ සභාපති කුමාර රාජපක්ෂ මහතා පවසා ඇත. රජය සහ CPC විසින් ඉන්ධන සැපයුමේ බාධාවක් ඇති නොවන පරිදි ඉක්මනින් පියවර ගත් බවත්, එම ඉන්ධනහල්වල මෙහෙයුම් CPC යටතට ගත් බවත් ඔහු වැඩිදුරටත් සඳහන් කර ඇත.

උගන්ඩාවෙ සල්ලි ගේනවා කියපු නංගි හරි හොඳා අපිත් එක්ක ඔෆිස් ඉද්දි පස්සේ අනුර නිසා වෙනස් වුණා - සංජීව එදිරිමාන්න

මෙම ඉවත්වීම ශ්‍රී ලංකාවේ ඉන්ධන වෙළෙඳපොළ ලිබරල්කරණ වැඩපිළිවෙළට සැලකිය යුතු පසුබෑමක් ලෙස සැලකෙන අතර, එය රටේ ව්‍යාපාරික පරිසරයේ ස්ථායිතාව සහ ආකර්ෂණීයත්වය පිළිබඳ ප්‍රශ්න මතු කර ඇත. ඉදිරියේදී, ඉතිරි ජාත්‍යන්තර ඉන්ධන සමාගම්වන LIOC, Sinopec, සහ RM Parks-Shell යන සමාගම්වල දිගුකාලීන කැපවීම සහතික කිරීමට රජයට වැඩි බලපෑමක් ඇති වනු ඇතැයි විශ්ලේෂකයෝ අනාවැකි පළ කරති.

යුනයිටඩ් පෙට්‍රෝලියම් සමාගමේ මෙරටින් ඉවත්වීම ශ්‍රී ලංකාවේ ඉන්ධන වෙළෙඳපොළේ ලිබරල්කරණ වැඩපිළිවෙළේ අභියෝග පිළිබඳව ගැඹුරු ප්‍රශ්න ඇති කර ඇත. එම සමාගමේ ආයෝජනය ඇමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 27.5කින් යුත් ව්‍යාපෘතියක් වූ අතර, එය ශ්‍රී ලංකාවේ ඉන්ධන සැපයුම් ස්ථායිතාව සහ තරගකාරිත්වය වැඩිදියුණු කිරීමේ බලාපොරොත්තුවකින් ආරම්භ විය. කෙසේ වෙතත්, මෙහෙයුම් තත්ත්වයන් සහ වෙළෙඳපොළ ප්‍රමාණය පිළිබඳ ගැටලු හේතුවෙන් එම බලාපොරොත්තු බිඳ වැටී ඇති බව පෙනේ.  

නඩු 14ක් තියෙනවා - පුළුවන් නම් අත්අඩංගුවට ගන්න කියලා මහින්දගෙන් අභියෝග