විදුලිබල මණ්ඩලයෙන් වැදගත් දැනුම්දීමක්
2025 ජූනි මස වන විට ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය (CEB) රටේ සමස්ත විදුලි ජනනයෙන් 70%ක් පුනර්ජනනීය බලශක්ති මූලාශ්ර මගින් සපුරා ගැනීමට සමත්ව ඇති බව එම ආයතනය ප්රකාශ කර ඇත.
මෙය 1990 දශකයේ මුල් භාගයෙන් පසු පළමු වරට ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය විසින් මෙවැනි ඉහළ පුනර්ජනනීය බලශක්ති භාවිතයක් සම්පූර්ණ කරන ලද අවස්ථාවකි.
ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය පවසන පරිදි, මෙරට විදුලිබල සැපයුමෙන් ආසන්න වශයෙන් 100%ක් ජල විදුලිය මත පදනම් වී ඇත. ජල විදුලිය යනු පරිසර හිතකාමී, තිරසාර, සහ ලාභදායී බලශක්ති මූලාශ්රයක් වන අතර, මෙය ශ්රී ලංකාවේ විදුලි ජනනයේ මූලික ආධාරකයක් ලෙස දිගු කලක් භාවිතා වී ඇත. මෙම ජල විදුලි බලශක්තිය රටේ බලශක්ති අවශ්යතා සපුරාලීමට සහ බලශක්ති ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීමට විශාල දායකත්වයක් සපයයි.
1990 දශකයේ මුල් භාගයේදී ශ්රී ලංකාවේ විදුලි ජනනය බොහෝ දුරට ජල විදුලිය මත පදනම් වූ අතර, එය රටේ බලශක්ති ප්රතිපත්තියේ ප්රමුඛ භූමිකාවක් ඉටු කළේය. කෙසේ වෙතත්, එම කාලයෙන් පසුව, රට ජල විදුලි-තාප විදුලි මිශ්ර ප්රතිපත්තියකට මාරු විය. මෙම මිශ්ර ප්රතිපත්තිය යටතේ, තාප බලශක්තිය (බොහෝ විට ඩීසල් හෝ ගල් අඟුරු මත රඳා පවතින) විදුලි ජනනයේ සැලකිය යුතු කොටසක් බවට පත්විය. මෙය ඉහළ ඉන්ධන පිරිවැය, පරිසර දූෂණය, සහ විදේශ විනිමය බලපෑම් වැනි අභියෝග රැසක් ඇති කළේය.
2025 ජූනි වන විට ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය විසින් ජල විදුලි බලශක්තිය ඇතුළු පුනර්ජනනීය බලශක්ති මූලාශ්ර මත යළිත් වරක් අවධානය යොමු කිරීම, එම මිශ්ර ප්රතිපත්තියෙන් බැහැරවීමක් ලෙස සැලකිය හැකිය. මෙම පුනර්ජනනීය බලශක්ති භාවිතයේ වැඩිවීම රටේ බලශක්ති තිරසාරත්වය වැඩිදියුණු කිරීමටත්, ඉන්ධන ආනයනය මත ඇති රඳා පැවැත්ම අඩු කිරීමටත්, පරිසර හානි අවම කිරීමටත් හේතුවක් වී ඇත.
ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ මෙම ජයග්රහණය, ජල විදුලි බලාගාරවල ධාරිතාවන් වැඩිදියුණු කිරීම, ඒවායේ කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීම, සහ යටිතල පහසුකම් ශක්තිමත් කිරීම වැනි ක්රියාමාර්ග හේතුවෙන් සිදුව ඇත. එසේම, සූර්ය බලශක්තිය, සුළං බලශක්තිය, සහ ජෛව බලශක්තිය වැනි අනෙකුත් පුනර්ජනනීය බලශක්ති මූලාශ්රවල දායකත්වය ද මෙම ඉලක්කය සපුරා ගැනීමට උපකාරී වී ඇති බව විදුලිබල මණ්ඩලය සඳහන් කරයි.
ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ මෙම ජයග්රහණය, ශ්රී ලංකාවේ බලශක්ති ක්ෂේත්රයේ තිරසාර බව සහ ස්වයංපෝෂිතභාවය වැඩිදියුණු කිරීමේ ගමනේ වැදගත් පියවරකි. ඉදිරියේදී, තවදුරටත් පුනර්ජනනීය බලශක්ති මූලාශ්රවල භාවිතය වැඩි කිරීමට සහ රටේ විදුලි ජනනය 100%කට ආසන්න ප්රමාණයක් පුනර්ජනනීය බලශක්තියෙන් සපුරා ගැනීමට බලශක්ති අමාත්යාංශය හා ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය බලාපොරොත්තු වේ.
