ආයේ සුනාමි භූමිකම්පා වලට බයවෙන්න ඕනේ නෑ - අලුත්ම ගැජට් එකක් මෙන්න
ලොව රටවල් සුනාමි වැනි ස්වභාවික විපත් නිසා දැඩි හානි වලට ලක්වන නමුත් ඒ අතරින් ජපානය මේ වන විට ලෝකයේ භුමිකම්පා වලින් බරපතල ලෙස බලපෑමට ලක්වන රටවල ප්රමුඛයෙකු ලෙස සලකන්නට හැකිය.
[MKQOTVJ
ජපානයට වසරකට සාමාන්යයෙන් භූකම්පන 1,500ක් වටා සිදුවන අතර, රික්ටර් පරිමාණයෙන් 6 හෝ ඊට වැඩි ශක්තිමත් කම්පන වලින් ලෝකය පුරා සිදුවන 18% ක් පමණ ජපානය තුළ වාර්තා වේ.
මෙවැනි විපත් තුළින් ජනතාව ආරක්ෂා කිරීමේ අරමුණින් ජපානය විසින් නව තාක්ෂණික විසඳුමක් නිපදවා තිබේ. 20 විනාඩි පෙර සුනාමි සහ කම්පන අනතුරු ඇඟවීමක් ජපානය විසින් හඳුන්වාදුන් “සාගර තල නරඹු පද්ධතිය (Sea-floor Seismic Monitoring Network)” හෙවත් S-net නම් තාක්ෂණය, කම්පන සිදුවීමට විනාඩි 20කින් පෙරත්, සුනාමි තර්ජනයක් සිදුවීමට පෙරත් ජනතාවට හා ආරක්ෂක බලකාවලට අනතුරු ඇඟවීම් ලබාදිය හැකි ය.
මෙය භාවිතයෙන්, විනාඩි කිහිපයකට වුවද ජනතාව නිවෙස්වලින් හෝ අවදානම් කලාපවලින් ඉවත් කිරීමට හැකි වන අතර, ගැඹුරු මුහුදු කැබිල (undersea cables) හා සංවේදී උපකරණ මඟින් යුතුව සකස් කර ඇති මෙම පද්ධතියෙන් පළමු අදියර 2017 දී අවසන් කර තිබේ.
මෙම ජාලය, 5,700 කි.මී දිග ගැඹුරු මුහුදු කේබල් පද්ධතියක් හා 150 ක් පමණ වූ පර්යේෂණ ස්ථාන සමඟ සම්බන්ධ වන අතර, එය ජපානයේ භූකම්පන විමර්ශන ආයතනය සමඟ සෘජුව ක්රියාත්මක වේ.
මෙම උපකරණ භූමි පීඩන මට්ටම්, සහ තදපිඩන ආලෝක තරංග ආදී සන්වේදී මිනුම් සිදු කරයි. N-net: නව තත්ත්වයට සුදානම 2019 වසරේදී ජපානය N-net නමැති තවත් භූකම්පන හා සුනාමි නිරීක්ෂණ ජාලයක් ද ක්රියාත්මක කළ අතර එය ද මේ වනවිට සම්පූර්ණ කර තිබේ.
මෙය ගැඹුරු මුහුදු ගැලීම් පථය (Nankai Trough) ලෙස හැඳින්වෙයි.
මෙම ප්රදේශය පමණක් 800 කි.මී පමණ දිගින් ඇති අතර, ජපානය යටින් පිහිටා ඇති පිලිපීන මුහුදු පටකය මෙහිදී අනෙක් පටකයකට තල්ලු වීමක් සිදුවන භූගෝලීය ස්ථානයකි.
ඊළඟ වසර 30 තුළ මෙම ප්රදේශයේදී සිදුවිය හැකි “මහා භූකම්පන” පුද්ගලයින් 300,000ක් පමණ ජීවිතක්ෂයට පත් විය හැකි බවත්, ඇමරිකානු ඩොලර් ට්රිලියන 2ක වටිනාකමක සිවිල් හා ආර්ථික හානි සිදුවිය හැකි බවත් වාර්තාවල දැක්වේ.
මෙවැනි තාක්ෂණික උත්සාහයන් මඟින් ජපානය මෙන්ම, ලෝකයේ අනෙකුත් රටවලටද භූකම්පන හා සුනාමි වැනි
