නැවතත් තුර්කිය හා ඊශ්රායලය අතර යුද්ධයක් ?
නෙදර්ලන්තයේ හේග් නගරයේදී පැවති NATO සමුළුව අමතමින් තුර්කියේ ජනාධිපති රෙජප් තයිප් එර්දොගන්, ඊශ්රායලය ආරක්ෂාව නිරන්තරයෙන් උල්ලංඝනය කරන රාජ්යයක් ලෙස විවේචනය කළේය.
ඔහු ඊශ්රායලයේ ගාසා ප්රහාර “මානුෂීය අපරාධයක් ” ලෙස නම් කළ අතර, ජාත්යන්තර නීතිය උල්ලංඝනය කිරීම වෙනුවෙන් ඊශ්රායලය වගකිව යුතු බව ද අවධාරණය කළේය.
මේ අතර, එර්දොගන් විසින් කරන ලද ප්රශ්නයක් විශාල අවධානයක් දිනාගෙන ඇත: “අපි NATO සාමාජිකයෝ. එසේනම්, මම ඊශ්රායලයට විරුද්ධව යුද්ධයක් පැවැත්වුවහොත්, ඊශ්රායලය අපට පහර දුන්නේ නම් NATO අපට ආරක්ෂාව සපයයිද?” මෙය NATO සන්ධානයේ 5 වන විධානය යටතේ පැවති අභියෝගයකි.
එය පවසන්නේ එක් සාමාජික රටකට පහරක් එල්ල වුවහොත් එය සියලුම NATO රටවල්ට එල්ල වූ පහරක් ලෙස සලකන බවයි. එහෙත් එය ක්රියාත්මක වන්නේ: සාමාජික රාජ්යයක් පහරකට ලක් වූ විට පමණි එම පහර ආරම්භකයෙක් විසින් නොව, ප්රහාරය ලැබූ රට ලෙස එල්ල වූ විට පමණි.
එනිසා, තුර්කිය විසින් පළමුවෙන් යුද්ධයක් ආරම්භ කරනු ලබන අවස්ථාවකදී NATO සන්ධානයේ ආරක්ෂාව ස්වයංක්රීයව ක්රියාත්මක නොවිය හැකිය. එර්දොගන්ගේ ප්රකාශය NATO තුළ තිබෙන දෙමුහුන්කම් සහ පක්ෂපාති බව ප්රදර්ශනය කිරීමටයැයි විදේශ විශ්ලේෂකයෝ පෙන්වති.
