බස්නාහිර ප්රදේශවලට ඩෙංගු උණුසුම
බස්නාහිර පළාතේ පාසල්, ආගමික ස්ථාන, සහ රාජ්ය ආයතන පරීක්ෂා කිරීමේදී ඩෙංගු මදුරුවන් බෝවිය හැකි ස්ථාන සියයට 44%ක පමණ ඉහළ අනුපාතයක් වාර්තා වී ඇති බව ජාතික ඩෙංගු මර්දන වැඩසටහන (NDCU) පවසයි. මෙම ස්ථානවලින් සියයට 15%ක පමණ ස්ථානවල මදුරු කීටයන් (larvae) හමුවී ඇති බව ද වැඩිදුරටත් හෙළි වේ.
මෙම තත්ත්වය විශේෂයෙන් කොළඹ සහ ගම්පහ දිස්ත්රික්කවල දැඩි ලෙස දක්නට ලැබෙන බව ජාතික ඩෙංගු මර්දන වැඩසටහන පෙන්වා දෙයි. එම ප්රදේශවල ජන ඝනත්වය, නාගරීකරණය, සහ පිරිසිදුකම පිළිබඳ ඌනතා මදුරු බෝවීමට ප්රධාන හේතු වී ඇත.
2025 වසරේ මේ දක්වා ගතවූ කාලය තුළ ඩෙංගු රෝගය හේතුවෙන් පුද්ගලයන් 13 දෙනෙකු මියගොස් ඇති අතර, රෝගීන් 25,000කට අධික සංඛ්යාවක් වාර්තා වී ඇත. මෙම ඉහළ රෝගීන් සංඛ්යාව ඩෙංගු ව්යාප්තියේ බරපතළකම පෙන්නුම් කරන අතර, එය පාලනය කිරීමට කඩිනම් පියවර අවශ්ය බව සෞඛ්ය බලධාරීන් අවධාරණය කරයි.
- ජාතික ඩෙංගු මර්දන වැඩසටහන පෙන්වා දෙන පරිදි, ඩෙංගු මදුරුවන් බෝවීමට ප්රධාන හේතු කිහිපයක් හඳුනාගෙන ඇත:
- කඩින් කඩ වැසි: වර්ෂාවත් සමඟ ජලය එකතු වන ස්ථානවල මදුරු බෝවීම ඉහළ යයි.
- කානු පද්ධති පිරිසිදු නොකිරීම: අවහිර වූ කානුවල එකතු වන ජලය මදුරු බෝවන ස්ථාන බවට පත්වේ.
- කුණු ඉවත් නොකිරීම: නිසි ලෙස බැහැර නොකරන ලද කුණු ගොඩවල් මදුරු බෝවීමට හේතු වේ.
මෙම තත්ත්වය පාලනය කිරීම සඳහා සෞඛ්ය අමාත්යාංශය විසින් ජාතික මට්ටමේ මදුරු මර්දන වැඩසටහනක් ආරම්භ කිරීමට තීරණය කර ඇත. ඒ අනුව, 2025 ජූනි 30 සිට ජූලි 05 දක්වා දිවයින පුරා තෝරාගත් සෞඛ්ය වෛද්ය නිලධාරී (MOH) කොට්ඨාස 110ක විශේෂ මදුරු මර්දන වැඩසටහන් ක්රියාත්මක කෙරේ. මෙම වැඩසටහන්වලදී මදුරු බෝවන ස්ථාන හඳුනාගෙන ඒවා ඉවත් කිරීම, ජනතාව දැනුවත් කිරීම, සහ මදුරු කීටයන් විනාශ කිරීමේ කටයුතු සිදු කෙරේ.
ඩෙංගු රෝගයට අමතරව, චිකුන්ගුන්යා රෝගීන් වාර්තාවීමද මේ වන විට සැලකිය යුතු ලෙස අඩුවී ඇති බව වසංගත රෝග විද්යා අංශය (Epidemiology Unit) ප්රකාශ කරයි. මෙය රෝග පාලනයේ යම් ප්රගතියක් පෙන්නුම් කළ ද, ඩෙංගු තත්ත්වය තවමත් බරපතළ අවදානමක් බව සෞඛ්ය බලධාරීන් අවධාරණය කරයි.
ඩෙංගු රෝගය පාලනය කිරීම සඳහා ජනතාවගේ සහයෝගය අත්යවශ්ය බව ජාතික ඩෙංගු මර්දන වැඩසටහන අවධාරණය කරයි. නිවෙස් අවට පිරිසිදුව තබා ගැනීම, ජලය එකතු විය හැකි බඳුන් හිස් කිරීම, සහ කුණු නිසි ලෙස බැහැර කිරීම තුළින් මදුරු බෝවන ස්ථාන අවම කළ හැකි බව බලධාරීන් පෙන්වා දෙයි. එසේම, ඩෙංගු රෝග ලක්ෂණ (උණ, ශරීර රුදාව, හිසරදය) දිස්වන අය වහාම වෛද්ය උපදෙස් ලබා ගැනීමට පියවර ගත යුතු ය.
මෙම තත්ත්වය ජාතික සෞඛ්ය අභියෝගයක් බවට පත්ව ඇති අතර, රජය, සෞඛ්ය බලධාරීන්, සහ ජනතාව එක්ව මදුරු මර්දන කටයුතුවලට දායක වීම තුළින් ඩෙංගු රෝගය පාලනය කළ හැකි බව සෞඛ්ය අමාත්යාංශය අවධාරණය කරයි.
