විදුලි ගාස්තු අප්‍රේල් මස 40% ක් දක්වා ඉහළට!
Shehan
ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය (ලංවිම) දැඩි මූල්‍ය අර්බුදයකට මුහුණ දී සිටින බවත්, ඉදිරි මාසයේදී විදුලි ගාස්තු 40%කින් ඉහළ දැමීමට සිදුවිය හැකි බවත්, ලංවිම ආරංචි මාර්ග උපුටා දක්වමින් ඉරිදා සන්ඩේ මෝර්නිං පුවත්පත වාර්තා කරයි.
පෙබරවාරි මාසයේ ලද සැලකිය යුතු මූල්‍ය පාඩු මෙම තත්ත්වයට හේතුව බව සඳහන් වේ.
ලංවිමේ පෙබරවාරි මාසයේ ලාභ/පාඩු ප්‍රකාශනයට අනුව, පෙර කාල පරිච්ඡේදයට සාපේක්ෂව ආදායම 40.3%කින් පහත වැටී ඇති අතර, රුපියල් මිලියන 11,367ක සැලකිය යුතු පාඩුවක් වාර්තා වී තිබේ.
ගිගාවොට් පැය 1,321ක විදුලි ප්‍රමාණයක් උත්පාදනය කළද, විදුලි අලෙවියෙන් රුපියල් මිලියන 26,211ක් සහ වෙනත් ආදායම් මාර්ගවලින් රුපියල් මිලියන 2,000ක් ලැබී ඇති අතර, මාසයේ මුළු ආදායම රුපියල් මිලියන 28,211ක් පමණි.
නමුත්, උත්පාදන, සම්ප්‍රේෂණ, බෙදාහැරීම් සහ ආයතනික වියදම් ඇතුළත් මුළු විකුණුම් පිරිවැය රුපියල් මිලියන 39,579ක් වී ඇති අතර, එය ඒකකයකට රුපියල් 9.78ක පාඩුවක් ඇති කර තිබේ.
තාප විදුලි උත්පාදනය සඳහා ගිගාවොට් පැය 159ක් රුපියල් මිලියන 7,247ක පිරිවැයකින් ලබාගෙන ඇති අතර, ඒකකයක පිරිවැය රුපියල් 45.44ක් වේ. ඊට වෙනස්ව, ගල්අඟුරු බලාගාරවලින් ගිගාවොට් පැය 433ක් රුපියල් මිලියන 8,238කට උත්පාදනය කර ඇති අතර, ඒකකයක පිරිවැය රුපියල් 19.02ක් පමණි.
පෙබරවාරි මාසයේ විදුලි උත්පාදනයේ බර තැබූ සාමාන්‍ය පිරිවැය ඒකකයකට රුපියල් 23.03ක් ලෙස ගණනය වී ඇති අතර, එය සාමාන්‍ය විකුණුම් මිල වන රුපියල් 22.55ට වඩා ඉහළ යෑම මණ්ඩලයේ මූල්‍ය හිඟය තවත් උත්සන්න කර තිබේ.
ඉහළ උත්පාදන පිරිවැයට අමතරව, මුළු උත්පාදනයෙන් 12%ක් වන ගිගාවොට් පැය 158ක පද්ධති හානියක් ද සිදුව ඇති අතර, එය විකිණීමට ඇති විදුලි ප්‍රමාණය තවදුරටත් අඩු කර ඇත.
මුළු උත්පාදන පිරිවැය රුපියල් මිලියන 30,384ක් වන අතර, බර තැබූ සාමාන්‍ය පිරිවැය බලපෑම ඒකකයකට රුපියල් 6.24ක් වන බැවින් (ගල්අඟුරු බලාගාරවලින් 18.32%ක දායකත්වය සහිතව), ලංවිම මූල්‍යමය වශයෙන් අවදානම් තත්ත්වයකට පත්ව ඇත.
ජනවාරි මාසයේදී, ශ්‍රී ලංකා මහජන උපයෝගිතා කොමිෂන් සභාව (PUCSL) 2025 පළමු අර්ධය සඳහා සියලුම කාණ්ඩවලට 20%ක විදුලි ගාස්තු අඩු කිරීමක් අනුමත කළේ, මහජන උපදෙස් ලබාගැනීමෙන් පසුවය. PUCSL මෙමඟින් ආර්ථික අභියෝග මධ්‍යයේ පාරිභෝගික බර අඩු කිරීමේ අවශ්‍යතාව ඉස්මතු කළේය.
එහෙත්, ලංවිම ජනවාරි සිට ජූනි දක්වා "ආන්තික ආදායම් අතිරික්තයක්" මත පදනම්ව 1.02%ක සුළු අඩු කිරීමක් පමණක් ශක්‍ය බව මුලදී ප්‍රකාශ කළ අතර, පවතින ගාස්තු ව්‍යුහය පවත්වාගෙන යාමට යෝජනා කළේය.
PUCSL, ලංවිමේ යෝජනාවල විස්තරාත්මක ඇගයීමකින් පසු 20%ක අඩු කිරීමක් නිර්දේශ කළ අතර, එහි ගණනය අනුව 2025 පළමු භාගයේදී රුපියල් බිලියන 44ක ආදායම් අතිරික්තයක් ලංවිමට ලැබෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරිණි.
මේ අතර, ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ (IMF) සමාලෝචනය ළඟා වන විට, ලංවිම 2025 දෙවන ගාස්තු යෝජනාව PUCSL වෙත ඉදිරිපත් කිරීමට සූදානම් වන බව වාර්තා වේ. PUCSL හි 20%ක අඩු කිරීමෙන් පසු, IMF අනතුරු ඇඟවූයේ, මෙය ව්‍යුහාත්මක සීමාවක් උල්ලංඝනය කරන බවත්, එමඟින් මණ්ඩලයට පාඩු සහ IMF වැඩසටහන යටතේ විදුලි පිරිවැය-ප්‍රතිබිම්බන අවශ්‍යතාව උල්ලංඝනය විය හැකි බවත්ය.
මුලින් ජූලි මාසයට නියමිත ගාස්තු සංශෝධන යෝජනාව, IMF මෙහෙයුමක් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීමත් සමඟ, දැන් අප්‍රේල් මාසයේ ඉදිරිපත් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.
